Italian GP, Monza 1967

Όπως είχε πει κάποτε ο Denis Jenkinson, μεγάλος διεθνής ανταποκριτής αγώνων GP και αυτοκινήτου και αρθρογράφος, οι μεγάλοι οδηγοί δεν χρειάζεται να οδηγούν πάντα στα “10 δέκατα”, δηλαδή να αποδίδουν το μέγιστο των οδηγικών τους δυνατοτήτων. Όμως, όταν αυτό είναι απαραίτητο να γίνει, τότε γράφεται ιστορία.

Ιστορία είχε γραφτεί στο Nurburgring το 1957, όπου ο Juan Manuel Fangio είχε πετύχει την τελευταία του και πιο εντυπωσιακή του νίκη, καταφέρνοντας να περάσει τις δύο Ferrari των Mike Hawthorn και Peter Collins ύστερα από αργό pit stop για καύσιμα, γράφοντας γύρους γρηγορότερους από αυτούς που του είχαν δώσει την pole position.. Ιστορία είχε γραφτεί και στην ίδια πίστα από τον Graham Hill, όπου το 1962 υπό συνθήκες βροχής και ομίχλης κατάφερε να επικρατήσει των Surtees και Gurney, μία μέρα μετά το ατύχημά του στα δοκιμαστικά που λίγο έλειψε να αποβεί μοιραίο.

Την ίδια αγωνιστική στόφα έδειξε στην Monza το 1967 ο Jim Clark. Ήταν η απάντηση σε όλους αυτούς που θεωρούσαν ότι ο Clark δεν αγωνιζόταν με ζήλο αν δεν ήταν στις πρώτες θέσεις.

O Jim Clark ήταν το όνομα που μεσουρανούσε στα μέσα της δεκαετίας του 60. Εκτός από το ταλέντο του, είχε στο πλάι του και ένα λαμπρό ομαδάρχη – σχεδιαστή, τον Colin Chapman, ιδιοκτήτη της ομάδας Lotus. Ο συνδυασμός των δύο έμεινε στην ιστορία ως ο πιο πετυχημένος συνδυασμός οδηγού και team manager.

Τα δύο πρωταθλήματα του Clark ήρθαν με τις επαναστατικές Lotus 25 και 33 που ήταν μακράν τα πιο γρήγορα και ανταγωνιστικά μονοθέσια.
Τη σεζόν του 1967 έκανε την εμφάνισή της η Lotus 49. Ήταν ένα πραγματικό αριστούργημα, αφού έφερνε τον ολοκαίνουριο και νικητήριο στην πρώτη του εμφάνιση σε GP κινητήρα, τον V8 Cosworth DFV (Double Four Valve) της Ford. Στην ομάδα επίσης, είχε έρθει από την BRM o Graham Hill, παγκόσμιος πρωταθλητής του 1962.

Επίσης, ο Chapman είχε σκεφτεί να υλοποιήσει μία ακόμα καινοτομία, την οποία μέσα σε δύο χρόνια μιμήθηκαν έκτοτε όλες οι ομάδες. Να ενώσει τον κινητήρα με το σασί και πάνω στον κινητήρα να συνδέσει την πίσω ανάρτηση. Το αποτέλεσμα ήταν ένα καταπληκτικό σύνολο το οποίο κυριολεκτικά μπορούσε να διαλύσει τον ανταγωνισμό. Το μόνο μειονέκτημα ήταν η αξιοπιστία…

…η οποία ήταν και ο λόγος, που στον ένατο από τους 11 γύρους της σεζόν του ’67 οι δύο Brabham του Denis Hulme και Jack Brabham ήταν επικεφαλής στο πρωτάθλημα με 43 και 34 βαθμούς αντίστοιχα και ο Clark είχε μόνο 19. Οι Brabham ήταν εξαιρετικά αξιόπιστες.

Η πίστα της Monza ήταν περίπου σαν την σημερινή, χωρίς τα chicanes. Μαζί με το Spa ήταν οι γρηγορότερες πίστες στο πρόγραμμα των αγώνων GP. Οι οδηγοί βασιζόταν στο slip – streaming για να μπορούν να κερδίζουν ταχύτητα και θέσεις και να μην ξεμένουν πιο πίσω σε έναν αγώνα, που η ταχύτητα μετρούσε πάνω από όλα για κάθε ένα από τους 68 γύρους.

Η pole position ήταν εύκολη υπόθεση για τον Clark. Αν και το μονοθέσιο ήταν αρκετά αναξιόπιστο κατά τη διάρκεια των αγώνων, στα δοκιμαστικά έγραφε συχνά τους καλύτερους χρόνους. Πόσο μάλλον στα χέρια του καλύτερου πιλότου… Το 1:28.5 ήταν νέο ρεκόρ δοκιμαστικών. Ο καιρός ήταν αίθριος και δεν υπήρχε ανησυχία για βροχή.

Η εκκίνηση στον αγώνα θα γινόταν με το πέσιμο πρώτα της εθνικής σημαίας στην οποία γινόταν το GP, δηλαδή της Ιταλικής, για να ετοιμαστούν οι οδηγοί και έπειτα της πράσινης σημαίας για να ξεκινήσουν, όπως γινόταν συνήθως. Ο αλυτάρχης όμως μπερδεύτηκε με την διαδικασία και μερικά μονοθέσια ξεκίνησαν πιο πριν από άλλα.

Συγκεκριμένα ο Brabham, o Gurney και ο McLaren ξεκίνησαν τη στιγμή που ο Clark έμενε σαστισμένος στο grid. Σύντομα και άτακτα ξεκίνησαν όλοι οι οδηγοί. Είτε το ήθελαν οι διοργανωτές, είτε όχι, ο αγώνας είχε ξεκινήσει. Στο τέλος του πρώτου γύρου ο Gurney ήταν πρώτος ακολουθούμενος από τους Brabham, Hill, Clark, McLaren και Stewart. Στον επόμενο γύρο ο Clark εμφανίστηκε στη δεύτερη θέση χειρονομώντας στον Brabham, δείχνοντάς του την δυσαρέσκειά του για την άκυρη εκκίνησή του. Σύντομα ο Hill πέρασε και τον Brabham.

Στον 6ο γύρο την πρώτη θέση πήρε ο Σκοτσέζος αφού ο Gurney εγκατέλειψε από μηχανή, γεμίζοντας με λάδια την πίστα. Ως τον 12ο γύρο, ο Clark είχε αποκτήσει μια μικρή διαφορά από τους Hill, Hulme και Brabham.
Τότε, άρχισε να υποψιάζεται, ότι κάτι συνέβαινε με το μονοθέσιό του. Ο οδηγός της Lotus ανασηκώθηκε και κοίταξε έξω από το cockpit προς τα πίσω και αμέσως κατάλαβε ότι ένα λάστιχο έχανε αέρα.

Στο τέλος του γύρου, ο Brabham, περνάει στην Parabolica τον Clark, υποδεικνύοντάς του με χειρονομίες ότι το πίσω δεξί του λάστιχο έχει χάσει πολύ αέρα. Ο Clark μπήκε κατευθείαν στα pits όπου έχασε έναν ολόκληρο γύρο. Τη στιγμή που βγήκε από τα pits το group των Hill, Hulme και Brabham πέρασαν από μπροστά του. Η κατάσταση έμοιαζε όμοια με ένα γύρο πριν, αλλά τώρα ο Clark ήταν ένα γύρο και δέκα δεύτερα πίσω από τους πρώτους και δεν ήταν τέταρτος, όπως φαινόταν, αλλά 15ος…

Η μάχη στις τρεις πρώτες θέσεις συνεχίστηκε με μεγάλο ενδιαφέρον για τους χιλιάδες ενθουσιώδεις θεατές, ενώ ο Clark πλησίαζε την πρώτη τριάδα όλο και πιο πολύ. Στον 21ο γύρο ήταν 11ος , έχοντας περάσει τους Baghetti, Siffert, Spence και Irwin και ήταν πλέον ακριβώς πίσω από τους τρεις πρώτους. Στον επόμενο γύρο μπήκε ανάμεσά τους και στον 24ο τους είχε περάσει όλους και κατάφερε να “τραβήξει” και τον Hill που πλέον οδηγούσε τον αγώνα.

Οι γύροι του Clark ήταν απίστευτα γρήγοροι που μόνο ο ομόσταβλος του κατάφερνε να κρατηθεί από πίσω του. Το ίδιο προσπάθησε να κάνει και ο Brabham, αλλά ο κινητήρας της Brabham δεν άντεξε την ταχύτητα και υπερθερμάνθηκε. Ο Αυστραλός αναγκάστηκε να κόψει ταχύτητα και άφησε τον Hulme να δοκιμάσει να πιάσει τις Lotus. Έτσι ο Hill και ο Hulme ξέκοψαν από τον Brabham και κυνηγούσαν τον Clark…

…ο οποίος συνέχισε να κάνει ταχύτατους γύρους γύρω στο 1:28.5, τη στιγμή που η πίστα είχε αρκετά λάδια από την σπασμένη μηχανή του Gurney! Στον 30ο γύρο, αίσθηση προκάλεσε η εγκατάλειψη του Hulme από έντονη υπερθέρμανση. Προφανώς και αυτός είχε κουράσει τον κινητήρα στην προσπάθειά του να κρατηθεί πίσω από τον Hill. Στον 33ο γύρο ο Clark ήταν πλέον στην έβδομη θέση έχοντας περάσει τους Bonnier, Ligier, Ickx και Stewart και συνεχώς κρατούσε πίσω του τον Hill o οποίος έγραφε χρόνους δύο δεύτερα γρηγορότερους από αυτούς του Brabham.

Πιο πίσω η μάχη για την τρίτη θέση ήταν έντονη. Οι Surtees, McLaren, Amon και ο Rindt μονομαχούσαν και οι προσπεράσεις μεταξύ τους έδιναν και έπαιρναν. Στον 46ο γύρο όμως, εγκατέλειψε ο McLaren, και ο Amon μπήκε στα pits για να ελέγξουν οι μηχανικοί της Ferrari την πίσω ανάρτηση του μονοθεσίου. O Amon συνέχισε τον αγώνα χάνοντας ένα γύρο. Έτσι στην τρίτη θέση έμεινε ο Surtees με τη Honda και ο Rindt με την Cooper σε απόσταση ασφαλείας στην τέταρτη θέση.

Στους 50 γύρους ο Hill εξακολουθούσε να έχει την πρώτη θέση προσπαθώντας όσο μπορούσε να μείνει πίσω από τον Clark. Το sleep – streaming του είχε αποφέρει 55 ολόκληρα δεύτερα σε 25 γύρους έναντι του Brabham!! Πράγματι, ο Clark βρισκόταν πλέον στην πέμπτη θέση και σε ένα άλλο αγωνιστικό επίπεδο…

Η πέμπτη θέση έγινε τέταρτη, όταν στον 55ο γύρο πέρασε τον Rindt. Πλέον ο Hill, που πάντα ήταν πίσω από τον Clark, ετοιμαζόταν και αυτός να δώσει γύρο στον Rindt και ο Brabham με τον Surtees ήταν 1 λεπτό και 15 δεύτερα πίσω ή ουσιαστικά 15 δεύτερα μπροστά του. Στους τελευταίους γύρους, ο Surtees άρχιζε να αυξάνει τους ρυθμούς του καθώς η Honda του άρχιζε να ελαφρώνει και να πλησιάζει φανερά τον Brabham. Και οι δύο όμως πλησιάζονταν και από τις δύο Lotus.

Στον 59ο γύρο έγινε κάτι που άλλαξε δραματικά τον αγώνα.
Η μηχανή του Hill παρέδωσε το πνεύμα αφήνοντας ένα πυκνό άσπρο σύννεφο καπνού. Ήταν ένας αγώνας που άνετα θα μπορούσε να είχε νικήσει με τη βοήθεια του ομόσταβλού του. Μέσα στον επόμενο γύρο ο Clark πέρασε άνετα τον Surtees για την δεύτερη θέση, ενώ ο τελευταίος κατάφερε να μείνει για αρκετό χρόνο πίσω από την Lotus ώστε να πλησιάσει μαζί με τον Clark τον Brabham που τώρα οδηγούσε τον αγώνα.

Στον 60ο γύρο όλο το κοινό ξέσπασε σε επευφημίες ενθουσιασμού τη στιγμή που ο Clark περνούσε πρώτος την ευθεία εκκίνησης 2 δεύτερα μπροστά από τον Brabham και 4 από τον Surtees, ο οποίος τώρα είχε βλέψεις για τη δεύτερη θέση.

Στον 66ο γύρο η διαφορά του Clark από τον Brabham ήταν 3 δεύτερα και στην αρχή του τελευταίου γύρου ήταν μόνο 1,5 και ήταν προφανές, ότι ο Cosworth άρχισε να ακούγεται τραχύς και με διακοπές. Στην Curva Grande των 210 km/h (την πρώτη δεξιά στροφή της Monza) η αντλία καυσίμου πλέον δεν τροφοδοτούνταν και η μηχανή σταμάτησε. Με αρκετή μαεστρία οι Brabham και Surtees κατάφεραν να περάσουν από την εξωτερική τον Clark, ο οποίος έπεσε στην τρίτη θέση.

Η μάχη για την πρώτη θέση ήταν φοβερή, αφού στην Parabolica o Brabham φαινόταν αρχικά, ότι είχε το πάνω χέρι, αλλά στην στροφή υπήρχαν λάδια και αντιολισθητική τσιμεντόσκονη. Αυτό επέτρεψε στον Surtees να αφήσει τον Αυστραλό να πάρει την εσωτερική γραμμή, που όμως γλιστρούσε πιο πολύ. Καθώς η πορεία της Brabham άνοιξε, η Honda πήρε την εσωτερική γραμμή και κατάφερε να υπερισχύσει ως την γραμμή του τερματισμού. Μόλις 2 δέκατα του δευτερόλεπτου τους χώριζαν τελικά!

Ο Clark κατάφερε να φέρει τη Lotus στον τερματισμό με σβησμένο κινητήρα 23 δεύτερα πιο πίσω. Καύσιμο υπήρχε, αλλά είχε συγκεντρωθεί σε μια γωνία του ντεπόζιτου, ενώ το σωληνάκι άντλησης ήταν από την άλλη γωνία και το ντεπόζιτο είχε πάρει κλίση. Στο τέλος του αγώνα, ο Clark βρήκε τον Chapman και ήταν από τις λίγες φορές που ανταλλάχτηκαν ορισμένες “έντονες” κουβέντες μεταξύ τους, για το πώς χάθηκε ο αγώνας μέσα από τα χέρια τους. Οι θεατές στην ανακοίνωση της τρίτης θέσης του Clark, τον αντάμειψαν για την υπερπροσπάθειά του με παρατεταμένες ζητωκραυγές.

Όσο για το πρωτάθλημα του ’67, αυτό πήγε στον Hulme που επικράτησε του “αφεντικού” του με 5 βαθμούς διαφορά και 10 από τον Clark. Ο Clark πέτυχε μια νίκη στο Watkins Glen, φέρνοντας το μονοθέσιο στο τερματισμό με ένα πίσω τροχό σε κλίση έτοιμο να ξεκολλήσει και μια νίκη στο Mexico.

Ο αγώνας στην Ιταλία, όμως, αν και δεν κερδήθηκε από τον Clark είχε την υπογραφή του και τον έβαλε στην ίδια τάξη με τους μεγάλους Fangio, Moss, Nuvolari, Ascari, Rosemeyer, εκεί, όπου πραγματικά αξίζει να βρίσκεται.